top of page
Tips & trips - De grens over
Bosnië en Herzegovina
Kulen Vakuf
'Het hart van nationaal park Una' wordt het middeleeuwse dorpje ook wel genoemd. In de Romeinse tijd was het namelijk een belangrijk kruispunt waar zelfs een baan vanuit Zadar naartoe liep. Tussen 1603 en 1617 werd de moskee van Sultan Ahmed opgetrokken.
Later (1699) werd er een extra kanaal gegraven waardoor er een kunstmatig eiland ontstond waarop de stad zich uitbreidde. Boven de stad staat nog steeds het dominant uitziende Ottomaanse Ostrovica fort.
Aan de overzijde van de rivier kan je overblijfselen vinden van 'fort Havala' .
Voor sportvissers, wandelaars en bergbeklimmers is één overnachting misschien niet genoeg...
Naast de kamers en appartementen in Kulen Vakuf kan je hier ook terecht op enkele leuke campings vlak naast de rivier.
Voor de zwemmers onder ons: Ziet het water er niet uitnodigend uit ? Het zal bij pootje baden blijven of een heel vluchtige 'kopje onder duik'. Het water van de Una is in die regio koud. Bijtend koud. Wij waren er in september, het was 32 graden en ik heb vijf slagen gezwommen. Dat was meer dan genoeg.... brrr.
Niet zo verwonderlijk als je weet dat de rivier amper 50 km. verder uit de diepte boven de grond komt. Tel daar de stroomversnellingen en watervallen bij...
Het water heeft tussen de bron en de campings de tijd nog niet gehad op te warmen.
N.P. Una
Wist je dat
De rivier volgens een legende haar naam dankt aan de bewonderende uitroep van een oude Romein die bij het zien van zoveel schoonheid "Una ! " riep. Wat zoveel betekend als 'the one and only'.
Mooi toch.
De rivier de Una vormt hier zo'n 30 km. de grens met Kroatië. Het nationaal park Una ligt daardoor op/net boven de grens met Kroatië ten oosten van Rab en Pag.
Weet dat je StrbaÄki Buk dus ook vanuit Kroatië kan bezoeken.
Toch raden we het aan de grens over te steken.
Het pad en het uitzicht zijn vanaf deze kant zoveel mooier...
In het prachtige gebied liggen valleien, hellingen en bergen rond de rivieren Una en Unac. De biologische diversiteit in het park is bijzonder waardevol. Talrijke dieren en planten, zeldzame en gewone, vinden hier al wat ze nodig hebben.
StrbaÄki Buk
Vanuit Orašac, over RipaÄ, en daarna via een grotendeels onverharde weg kom je aan een parking. Hier koop je tickets die ook voor de tweede ingang aan Martin Brod tellen. Via een mooi houten volders-pad met uitkijkpunten kan je langs de rivier en de watervallen lopen. Kijk uit, water maakt hout glad !
Zwemmen is hier verboden, maar op de terugweg kan je op verschillende plekken stoppen.... maar, zoals ik al eerder zei: het water is ijskoud...
Aan het begin van de 19e eeuw stonden hier nog tal van watermolens langs de oever op eikenhouten palen boven het water.
Nu kan je hier komen raften.
De parel van het park, StrbaÄki Buk is de hoogste waterval en de spectaculairste. 24.5 meter valt het water hier over de volle 40 meter breedte van de rivier in drie travertijn trappen naar beneden.
Martin Brod
Ze zijn het er niet echt over eens, maar in de 13e, 14e of 15e eeuw was dit gehuchtje een middeleeuwse stad...
In deze kleine nederzetting oefent het water nu haar grootste toeristische aantrekkingskracht uit.
Hier vloeien de Una en de Unac samen en vormen zo een prachtig en gevarieerd natuurlijk landschap van riviertjes en beekjes, van stroomversnellingen en watervallen, van plassen en meertjes...
Haal brochures bij het info-huisje dat je tegenkomt vlak voor het dorp.
Wanneer je hier aankomt zal je de Unac oversteken. Aan de linkerzijde van de brug staat het orthodoxe klooster Rmnaj. Sorry, geen foto's want ze waren het serieus aan het renoveren toen wij er waren.
Iets verder kan je de auto parkeren. Er zijn enkele konoba's en een zandweg die je naar de watervallen zal voeren. Op je linkerzijde zal je de kassa tegenkomen. Al naar gelang het uur en het seizoen zou het zomaar kunnen dat je niet eens een ticket nodig hebt en gratis binnen kan. Denk eraan, mocht het toch open zijn: uw ticket van StrbaÄki Buk is hier ook geldig !
MilanÄev buk
Volg links naast de kassa het pad om bij de MilanÄev buk / Veliki vodopad uit te komen.
Hier stort het water zich, tussen de bomen en het gebladerte, van een hoogte van 50 meter naar beneden. Niet in één grote waterval, maar in een boogvormige reeks van watervallen en stroompjes van verschillende hoogtes.
Mooi ! Maar is dat alles ?
Voorlopig wel ja... Toch een beetje teleurgesteld ?
Geen nood, het mooiste moet nog komen...
Maar eerst nog dit:
Nu we hier toch zijn lopen we links naast de watervallen en het huisje de heuvel op om boven de watervallen in het dorpje uit te komen. Hier kan je, achter de oude watermolen door een mooie wandeling of een heuse trektocht maken door het bos en langs het water.
Small Waterfalls
Het mooiste stuk - dat is uiteraard heel persoonlijk, weet ik wel - zijn de kleine watervallen.
Of tenminste het hele gebied aan de rode brug.
Die vind je wanneer je terug aan het tickethuisje links afslaat of bij aankomst hier meteen rechtdoor loopt.
Zo rustig, zo groen, zo puur natuur...
Lekker iets drinken naast het water... Helemaal zen wordt je hier...
Mostar & PoÄitelj
Vanuit PloÄe kan je de Neretva rivier volgen. Net voorbij MetkoviÄ ga je dan de grens over.
Zo'n 16 km verder kom je aan PoÄitelj. Deze historische nederzetting is zeker een stop waard.
Prachtig gelegen naast de rivier valt vooral de Sahat-kula", een sikkelvormige toren helemaal op de top van de heuvel waarop het dorp gebouwd is, en de "Hadzi-Alija" moskee op.
Tijdens de oorlog in de jaren '90 werd het stadje zwaar beschadigd door bombardementen.
Een groot deel van de Islamitische kunstwerken en gebouwen werden vernietigd en de bewoners werden verjaagd.
PoÄitelj werd daardoor in '96 één van de meest bedreigde erfgoedsites ter wereld genoemd.
Het stadje werd geregistreerd als kandidaat op de UNESCO werelderfgoedlijst.
De stad werd gerestaureerd en herbouwd naar de oude structuren en vele bewoners keerden terug naar hun stad.
Vandaag de dag is het stadje erg in trek bij kunstenaars en toeristen.
Een kleine 40 km verder stroomopwaarts ligt de historische stad Mostar.
De naam is afgeleid van de oude brug "Stari Most".
Vooral deze prachtige brug van de 15e eeuwse Ottomaanse grensstad is wereldberoemd.
Maar Mostar draagt een zware geschiedenis met zich mee. Van nog niet zo heel lang geleden.
De littekens van de laatste Balkan oorlog zijn op vele plaatsen nog steeds zichtbaar.
Een eenvoudige tekst op een stuk steen tegen de muur van één van de oude huizen spreekt boekdelen...
Het is en blijft een gevoelig onderwerp, dat voor de bevolking nog vers in het geheugen zit. Toon daar begrip voor.
In Mostar zijn twee museums.
-
Het "Museum of the Old Bridge" met een audiovisuele voorstelling over de reconstructie van de brug.
Dit museum vind je in de Taratoren aan het uiteinde van de brug.
-
Het tweede, "The War Photo exhibition" bevindt zich in de westelijke toren naast de Oude Brug.
Bezoek de museums, het zal je helpen deze stad en haar bevolking te begrijpen.
Vandaag zijn de gereconstrueerde oude Turkse huizen en moskeeën langs de ene kant, de gerenoveerde huizen en kerken aan de andere kant opnieuw met elkaar verbonden door de volledig herbouwde Stari Most.
Samen staan ze symbool voor verdraagzaamheid en vrede tussen verschillende etnische en religieuze gemeenschappen.
En toch...
Waar ik het eigenlijk best moeilijk mee had:
*Terwijl ze aan beide zijden van de brug leuke souveniertjes verkopen...
*Er in heel de stad nog ruïnes te vinden zijn met kogelgaten in de muren...
*Ze aan de oostelijke zijde van de brug kraampjes hebben waar je kogels, messen enz. als "aandenken" kan kopen...
Stoot een beetje tegen de borst vind ik persoonlijk.
Maar ja, wie ben ik...
Toch oprecht interesse in de oorlog? Bezoek dan het "Museum Of War And Genocide Victims".
Dit museum ligt op een goeie 7 minuten lopen stroopopwaarts achter de "Koski Mehmed Pasha Mosque"
Onderweg passeer je dan ook het "Biscevic house". Zie verder naar beneden
Wist je dat:
-
Er een mini versie is van Stari Most ? De "Kriva Äuprija" of Scheve Brug over de Rabobolja beek op de westelijke oever.
-
Je daar in de buurt verschillende restaurantjes vindt.
-
De sarma er heerlijk is.
ā
Wist je ook dat...
-
Sommige locale waaghalzen van de echte Stari Most springen of duiken... bezint eer ge begint...
-
Je de Koski Mehmed Pasha Moskee binnen kan en helemaal tot boven in de minnaret kan klimmen voor een ongelooflijk uitzicht.
-
Je kan zwemmen in de rivier.
-
Je een boottochtje kan maken op de Neretva.
Nog tijd over?
Biscevica Kuca - Biscevic House
Op amper 5 minuten lopen stroopopwaarts achter de "Koski Mehmed Pasha Mosque" staat een bijna 390 jaar oud, Turks, residentieel huis. Indrukwekkend tegen de rotsen aangebouwd, omgeven door hoge muren en ondersteund door 12 meter hoge pilaren kijkt het uit over de Neretva.
Wist je dat?
De hoge muren bestemd waren om de vrouwelijke bewoonsters van het huis te beschermen tegen nieuwsgierige blikken.
Veel van de originele kenmerken van de typische Ottomaanse bouwstijl zijn uitzonderlijk goed bewaard gebleven. Ook binnen is het huis een bezoekje waard. Kleurrijk en luxueus.
Met traditionele houten meubels, kussens, tapijten, huisraad, koper en smeedwerk...
Kravica Watervallen
Eén van de meest populaire en tevens één van de mooiste natuurparken in Bosnië & Herzegovina zijn ongetwijfeld de Kravica Watervallen. Vaak worden de watervallen vergeleken met die van Plitvice.
Ik vind dat je dat niet moet doen, zelfs niet kan.
Deze mooie, groene oase is helemaal anders.
Om te beginnen mag je hier zwemmen ! Yes.
Hier loop je geen uren van het ene meer naar het andere, want er is er maar één.
Maar wat voor één.
In een grote boog van ruim honderd meter storten de verschillende "falls" zich zo'n 25 meter lager in het kristal heldere meer.
Het water krijgt als de zon erop staat een ongelooflijk mooie blauw-groen-turquoise kleur.
Goed om weten is daarom dat de meren in de namiddag vaak in de schaduw liggen.
Rond het meer vind je verschillende plekjes om je handdoek neer te leggen.
Wees er vroeg bij, de beste plekjes zijn al snel ingenomen.
Tip:
Je kan een boottochtje maken op het meer.
Zoals ik al zei mag je hier zwemmen.
Maar houd er rekening mee dat het water hier zelfs in volle zomer behoorlijk fris kan zijn.
Ik heb gesnorkeld en kwam na een half uurtje verkleumd, klappertandend en met blauwe lippen het water uit.
Je kan ook tot aan het rotsblok in het midden voor de rechterhelft van de cascade zwemmen en daar dan weer opdrogen met het geraas van de waterval in je oren. Echt uniek...
Van deze slang met gele lengtestrepen heb ik na lang zoeken eindelijk de naam gevonden... Denk ik toch....
De "Natrix natrix persa", of gestreepte ringslang...
mooi beest...
Ze gleed over de waterplanten op zoek naar haar prooi.
Aan de linkerkant van het meer kan je naar de grootste waterval van de reeks.
Vroeger kon je helemaal tot bij de waterval geraken.
Omdat de toeristen de waarschuwingsborden om niet onder de waterval te gaan staan negeerden, mag dat nu niet meer. Wie niet horen wil...
Moet voelen ja, er was gevaar voor vallende stenen.
Door de kracht van het water en de hoogte waar ze vandaan kwamen levensgevaarlijk dus...
Nog enkele praktische tips:
-
Vanuit MetkoviÄ kan je via de M6 of via de E73 en de M6 op een dik half uurtje naar Kravica.
-
Er is een ruime parking voorzien, van waaruit je te voet via twee paden naar de watervallen kan.
-
De kortste weg heeft veel trappen. De langere - zo'n 20 minuten stappen - niet, en is dus meer geschikt voor rolstoel gebruikers of mensen met een kids en een buggy.
-
Er rijdt, in de zomermaanden, ook een gratis toeristentreintje op en neer tussen de parking en het park.
-
De parking en de inkom zijn zeer schappelijk van prijs, voor nog geen 10 euro ben je een hele dag zoet. Je kan in de locale munt betalen, maar ook in euro's.
-
In het park zelf lopen houten paadjes en vlonders rond de watervallen.
-
Rond het meer zijn verschillende restaurantjes gelegen met een beperkte kaart. Je mag hier ook picknicken.
-
Er zijn toiletten en kleedkamers voorzien.
-
Je kan hier ook kamperen op Camp Trisela.
ā
ā
Misschien kan je op de terugweg langs:
Kupalište Božijak
Natuurlijk zijn er nog meer mooie plekjes aan deTrebižat rivier.
Kupaliste Božijak is er zo eentje. Het ligt amper twee kilometer - in vogelvlucht - van Kravica vandaan, maar je moet wel 10 km omrijden om er te geraken...
Rijd naar het oosten - 4,0 km
Sla rechtsaf naar de M6 - 5,3 km
Sla rechtsaf - Je vindt je bestemming rechts na 550 m
Wat een prachtige rustgevende plek.
Terwijl het aan de Kravica watervallen toch wel druk begon te worden na de middag, zaten we hier helemaal alleen...
Stroomversnellingen, watervalletjes, libellen, nog een slangetje, een konoba, zon en rust...
Meer moet dat niet zijn he. Heerlijk.
Montenegro
Hoe geraak je er?
Wij kregen van onze gastheer in Zaton (Dubrovnik) een waardevolle tip: een sluiproute !
In plaats van de magistrale te blijven volgen tot in Montenegro stuurde hij ons net voorbij Gruda via de 516 langs achtereenvolgens: PloÄice, ÄuriniÄi en Vitaljina naar een kleine grensovergang. Na Žvinje kom je automatisch terug op de magistrale uit voorbij de grensovergang daar.
Grote voordeel zijn de wachttijden aan de grenspost. Eender welke weg je neemt, je wordt wagen per wagen gecontroleerd ! Paspoorten en autodocumenten. Alles wordt door de computer gehaald. Reken zo'n 5 minuten per auto. Wij hadden aan de kleine grenspost met vier wagens voor ons dus al twintig minuten nodig om erdoor te geraken. Als je dan weet dat er via de magistrale niet enkel locals, en toeristen passeren, maar ook vrachtwagens... Je bent zo een uur tot twee uur kwijt... vooral in het hoogseizoen.
Wij hadden Muo als bestemming gekozen. Net voorbij het centrum van Kotor en Škaljari. Het leek ons een goede uitvalsbasis voor de uitstapjes die we in gedachten hadden.
Kotor zelf ligt helemaal in de meest zuidelijke inham van de baai en de rit ernaartoe bedraagt vanaf de grens ongeveer 47 kilometer. Maar langs een baan die eigenlijk gewoon de verlenging van de Magistrale kan genoemd worden en waar het behoorlijk druk kan zijn deden wij er iets meer dan anderhalf uur over om er te geraken. En het was nog maar juni...
We hadden ons de lange rit kunnen besparen door de veerboot te nemen in Kamenari . Voor amper vijf euro wordt je overgevaren naar Lepetane. Maar we keken er tijdens onze rit naar Kotor eigenlijk naar uit die mooie baai alvast even te kunnen bewonderen.
Maar meestal stonden er huizen of struiken in de weg zodat het bij een vluchtige glimp bleef. We hebben de veerboot wel genomen bij het afreizen.
De baai
Over de baai zelf en dan vooral over het zeewater aan de kant van Kotor wil ik als fervent snorkelaar toch iets kwijt.
Doordat je in Kotor helemaal achteraan de baai zit en er dus minder beweging op het water zit + waarschijnlijk de combinatie met het zoete water dat er langs de vele kanaaltjes uit de
Bovendien is het ook een beetje uitkijken voor de kompaskwal. Ik zag ze hier alle dagen. Meestal in groepjes van drie tot vijf. De locals vissen ze uit het water en laten ze in de zon wegsmelten. Ik begrijp hen volkomen, want hun steek kan flink pijn doen. Vooral bij kinderen !
bergen bijkomt - en misschien mede door de warmte (er was net een hittegolf) - zit het water hier vol algen.
Daarbij komen nog de vele speedbootjes, boten en cruiseschepen die af en aan varen en het water constant omgooien...
Je ziet hier dus 'troebel' onder water.
En dan denk je misschien, ach... beetje troebel... ach een kwalletje... maar jammer genoeg is dat niet alles !
Het water en de strandjes liggen vol afval.
Schabhaken, kapot servies, kapotte stoelen, onderbroeken en schoenen... De locals dumpen hier vanalles. Vele toeristen dragen hun steentje bij met plastiek flesjes en blikjes.... En de stroming voert braafjes al wat in de zee terechtkomt hier naartoe... Tijdens die enkele keer dat ik hier heb gesnorkeld zag ik kleine partikeltjes plastiek van amper enkele cm... Zo jammer...
Aan de kant van Kotor - op Kotor beach hebben we niet gezwommen omdat het kleine strandje de massa toeristen niet aan kan. Ik heb dus eerlijk gezegd geen flauw idee hoe het water daar is...
Muo en verder...
Muo is het eerste dorpje op een -net geen schiereiland met in het midden de berg Mount Velji Vrh.
Hoe verder je Muo en Kotor achter je laat richting Tivtat hoe properder de strandjes en de zee worden.
Hier vind je kleine strandjes, betonplateaus en pitoreske dorpjes met oude stenen huizen en kerkjes.
Je kan hier verblijven bij locals, maar ook in een modern vakantieresort met beachbar en disco.
Met de bus kan je over en weer naar de oude stad van Kotor en verder.
Church of Our Lady of Angels
Net voor de 'punt' van het onechte schiereiland kan je mossel en oester kweekvijvers zien liggen.
Ergens halverwege tussen Muo en de kweekvijvers is het mij op zeer korte tijd gelukt zelf drie kilo mosselen te plukken. Het zit er hier vol van. Al hadden we er serieus wat werk aan de algen eraf te schrapen.
Ze waren wel mooi gevuld en zeer lekker.
Helemaal op de punt vind je het schattige kerkje Our Lady of Angels. Van hieruit heb je ook een mooi zicht op Perast en de eilandjes met daarop de Church of Our Lady of the Rock & Sveti ÄorÄe.
Meer daarover later...
Nog verder passeer je Lepetane ( van de veerboot) en voorbijTivat kom je aan het vliegveld uit. Met de wagen kan je van hieruit door de tunnel terug naar Kotor. Met de fiets mag dat niet en moet je dus terug.
Kotor
In de middeleeuwen was Kotor een kolonie van Venetië. Later kwam het onder Oostenrijks en Italiaans bewind. In 1918 kwam het bij Joegoslavië om op 3 juni 2006 onafhankelijk te worden.
De oude vestingsmuren van de oude stad zijn de belangrijkste toeristische trekpleister. Er zijn drie poorten in de muren langs waar je de oude stad binnen kan. Links via een brug over het water bevind zich de river gate.
De hoofdingang - de seagate - bevind zich zoals de naam al aangeeft vooraan op de promenade aan de haven. Rechts vind je de South gate.
Op de prommenade, rechts van de seagate staan marktkraampjes. 's Morgens kan je er vis, kruiden en groenten en fruit kopen. De rest van de dag worden er soevenirs en allerlei lekkere snacks, fastfood en drankjes te koop aangeboden.
In de oude stad is het heerlijk kuieren door de smalle straatjes en over de stadswallen.
Laat je verleiden om op een terrasje iets lekkers te eten of te drinken.
Verbaas je over het aantal kerken die er op deze eigenlijk kleine oppervlakte te vinden zijn.
Al moeten ze onderdoen voor het aantal katten hier. Kotor staat bekend als kattenstad.
Vlakbij de rivergate kan je kattenbrokjes draaien uit een voederbak...
En er is zelfs een soevenirswinkeltje waar ze enkel kleine hebbedingen verkopen waar katten opstaan.
The walls of Kotor
De indrukwekkende vestingsmuren van Kotor omringen de oude stad en dienden vooral ter bescherming van de inwoners. Net zoals de oude stad zijn ze een UNESCO Werelderfgoedlocatie. Ze zijn vooral erg bekend om de mooie uitzichten die je tijdens de tocht naar boven te zien krijgt. Uiteraard zijn ze voor hen die interesse hebben in de geschiedenis van Montenegro ook van belang. De oudste delen van de muur zijn opgetrokken in de Byzantijnse tijd.
Net als de oude stad zijn ze driehoekig van vorm en ze kruipen zo'n 280 meter hoog tegen de berg op. Vooral 's nachts, wanneer de lichten branden kan je dat goed zien.
In totaal zijn de muren ongeveer 4.5 km lang. Maar tijdens de beklimming ervan doe je enkel het linkse gedeelte. We dachten dat je helemaal rond zou gaan, maar eenmaal boven aan het Fort van Sint-John keer je langs dezelfde weg weer terug. Beetje jammer, de kant van de South gate lijkt me het mooist. Je loopt hier ook niet 'op' de muren zoals in Ston of Dubrovnik, maar erlangs.
De klim begint links achteraan in de oude stad. Maar voor je eraan begint: weet dat je zo'n 1350 trappen moet beklimmen. Volgens de local aan wie het vroegen zouden het er - als je de trappen die je in de oude stad zelf al neemt erbij telt - bijna 1400 zijn.
We zagen vele mensen halverwege terugkeren...
Een ticket kost 15 euro (2025).
Onderweg hoorden we een koppel Belgen aan elkaar vragen wat ze in Godsnaam met dat geld doen. Wie ooit de muren van Ston deed kan deze vraag begrijpen: Hier in Kotor is enkel de trap in degelijke staat. Al de rest zijn letterlijk ruïnes !
Aan de kerk Our Lady of Remedy kan je even uitblazen in de schaduw op de treden.
Als er nog een plekje vrij is... :)
_edited_edited.jpg)
Dit 'venster' in de muur geeft je een blik op de bekende 'ladder of Kotor' die hier achterdoor loopt.
Het raam wordt ook gebruikt om via een alternatief pad gratis binnen te geraken aan de muur. :)
Al wordt er in het hoogseizoen wel toezicht gehouden...
De start van de 'ladder' - die gratis is - begint ook links van Kotor. Maar dan buiten en achter de oude stad voorbij de rivergate, achter de oude waterkrachtcentrale.
Deze bekende 'hiking trail' voert je via een oud pad vol haarspeldbochten hoger en hoger de berg LovÄen op.
Voorbij de haven waar de 'drijvende hotels' liggen, door het park, aan het water worden verschillende boottochtjes aangeboden.
Met de speedboot naar de kerkeilandjes en Tivat was een leuk tripje.
Church of Our Lady of the Rock & Sveti ÄorÄe
Het eerste eiland, Sveti ÄorÄe (St. George Island) vaar je gewoon voorbij. Op dit natuurlijke eiland staat één van de oudste gebouwen van de baai: een Benidictijns klooster.
Je kan het enkel bezoeken wanneer er een dienst wordt voorgedragen.
De legende achter het tweede, Gospa od Škrpjela, een kunstmatige eiland is mooi om mee te geven:
Eeuwen geleden zagen enkele zeelieden een icoon van Madonna met haar kind op een rots in de zee.
Ze zwoeren een eed en gooiden na elke succesvolle reis op die plaats een steen in het water.
Er wordt meestal niet bijverteld dat er ook oude en ingevorderde boten gevuld met stenen onder liggen...
Zo ontstond er een eiland waarop ze ter ere van de maagd de kerk 'Onze-Lieve-Vrouw van de Rotsen' bouwden.
Op 22 juli worden nog steeds tijdens het jaarlijkse event 'fasinada' door de locale bevolking stenen in zee gegooid.
Op het eilandje is ook een religieus en historisch museum.
.jpg)
Na het eiland bezochten we Perast. Deze oude stad met haar smalle straatjes ligt knus tegen de berg St. Elijah aangeleund op een kaap dat de baai van Risan scheid van de baai van Kotor. De E10 loopt er achterdoor waardoor je in het dorp geen drukte hebt van alle passanten.
Het voelt er in ieder geval een stuk rustiger aan dan in Kotor zelf.
Enkel de ruïnes van het 'Fort of the Holy Cross' liggen achter de baan.
We hadden maar een half uurtje, dus ik ben niet aan de klim begonnen ;)
En voor zover ik van beneden kon zien heb ik niet veel gemist !
Perast
Kotor Serpentine
Het meisje van het toeristisch info bureau had ons gewaarschuwd: als je de wegen in Montenegro niet gewend bent moet je de Serpentine niet doen, neem dan liever de tunnel en de kustweg...
Wist zij veel dat wij in Kroatië al naast ravijnen hadden gereden ZONDER vangrail... :)
En eerlijk: het is een echte aanrader.
Ja, je moet voorzichtig zijn, en ja, als er een tegenligger aankomt moet één van de twee aan de kant.
Maar de haarspeldbochten zijn breed, de baan is goed onderhouden en bijna helemaal afgezet met grote stenen muren.
De uitzichten zijn geweldig. DOEN dus !
In het begin van de Serpentine zie je de kabelbaan passeren. Meer daarover later.
Op de eerste foto zie je de serpentine, op de tweede het fort naar waar je halverwege kan afslaan.
Wij deden het niet, maar ik geef het je graag mee als tip.
Wist je dat: de Serpentine 32 haarspeldbochten telt ?
Voor wie liever niet met de auto gaat: je kan ook met de kabelbaan naar boven. Meer daarover later...
N.P. LovÄen
Het nationaal park LovÄen is zo'n 6.400 ha groot en strekt zich uit tot aan de oevers van het Skadar meer. Het wordt gedomineerd door het LovÄen gebergte met zijn twee pieken: Jezerski van 1.657 meter hoog en Štirovnik van 1.749 meter hoog. De natuur is er verbluffend mooi.
De kortste weg er naartoe vanuit Kotor is via de Serpentine. Eenmaal boven kan je rechtsaf naar het nationaal park en links ga je naar het stadje Cetinje van waaruit je ook tevoet het park kan bereiken.
Op de top van de Jezerski, de berg die de Montenegrijnen trots hun Olympus noemen, staat het mausoleum van Petar II Petrovic Njegoš. Deze bisschop, dichter en Montenegro's grootste heerser had de wens daar begraven te worden. 461 trappen voeren je door de berg omhoog naar het mausoleum en het daar achter liggende uitkijpunt. Na de muur van Kotor een peulschil dus ;)
Het gebouw zelf werd opgetrokken in kalksteen en de prachtige marmeren beelden en monument spreken tot de verbeelding.
Toch is dit niet de originele kerk. Deze werd in 1974 afgebroken en herbouwd nadat hij schade opliep tijdens een bombardement.
Zoals ik al zei kan je ook met de cablecar naar het nationaal park. Wanneer je in Kotor de Vrmac tunnel neemt op de E80 richting Budva, vind je de start na de tunnel op je linkerzijde. Het staat goed aangegeven. Je kan er ook met de bus naartoe.
Op zo'n 11 minuten ben je boven.
Maar ik moet er wel bij vermelden dat je eenmaal boven zo'n 6 km van het mausoleum verwijderd bent met een hoogteverschil van 289 meter.
Je kan hier wel fietsen huren of een quad en de kids kunnen zelfs op een pumptrack oefenen.
Er is een speeltuin, er zijn wilkeltjes, je kan er boogschieten of een adrenalinekick zoeken in de Alpine coaster.
Iets lekkers eten of drinken of iets verderop een selfie nemen aan de deur naar de hemel...
Fun garanteed !
Cetinje
Deze stad in de vallei naast het nationale park LovÄen was tot in 1946 de hoofdstad van het land.
Daarna werd deze rol doorgegeven aan Podgorica. Nog steeds staat ze symbool voor het streven naar onafhankelijkheid en vrijheid. Vooral de vele historische gebouwen en musea lokken toeristen er naartoe voor een daguitstap.
Net buiten de stad vind je een grote parking en door het park kom je als vanzelf in het gezellige autovrije centrum met winkeltjes, pleintjes en terrasjes.
Een ontbijtje?
Of gewoon zin in een lekker bakje koffie met iets van de warme bakker? Een echte aanrader is Bakery 357 aan het eind van ulica Njegoseva.
Vele historische gebouwen liggen in de stad zelf. Voor de kasteelkerk 'Cipur', het 'relief of Montenegro' en het mooie 'Cetinje monastery' moet je in over de parking zijn. Haal een stadsplan bij de toeristische kiosk aan de parking of in de stad zelf.
Bedoeling was om na Cetinje Budva te bezoeken.
Foto's als deze spraken me erg aan.
Zo'n oud stadsgedeelte... altijd leuk.
Of hoe een foto je kan bedriegen...
Budva
Jammer genoeg werd de werklijkheid net even anders...
Wat al meteen opviel in het naderen van Budva was de omvang van de stad en de overvolle stranden.
Dit is een vakantiestad ! Goed voor een all-in aan het zwembad van je hotel.
Niet aan ons besteed om er te gaan zwemmen en snorkelen...
Het was er trouwens zo ontzettend druk dat er gewoon geen doorkomen aan was.
Laat staan om er een parkeerplaats vinden.
We zouden op een andere dag wel een keer terug komen om de kustlijn te doen.
Tot we op de E80 richting Kotor op het nippertje ontsnapten aan een zware frontale botsing !
We reden 60. In een bocht met doorlopende witte lijn, waar je niet kon zien wat er aankwam uit de andere richting, komt opeens een wagen een bus voorbij gestoken.
Hij ging het niet halen en kwam recht op ons af.
Door de boordstenen rechts konden we niet uitwijken.
Dus wij in de remmen, hij op de claxon en op de gaspedaal.
Ik overdrijf niet. Ik dacht dat we dood waren.
Op een haar na heeft hij zich tussen ons en de bus kunnen smijten.
Ik heb mijn ventje nog nooit aan de kant weten gaan staan om te bekomen.
Nu dus wel !
Iets verder waren ze de baan aan het verbreden. File !
Eindresultaat: de kustlijn en haar steden werden van de lijst geschrapt.
De goesting was over !
Schiereiland Luštica
Na onze ervaring in Budva zochten we rustiger oorden op. Die vonden we op Luštica.
We passeerden de Solina, namen wat foto's en stopten in RadoviÄi bij de toeristische info kiosk voor raad.
Zij stuurde ons naar 'The Chedi Luštica Bay'. Het mooiste strand hier en ver in omstreken volgens haar.
Groot was onze verbazing om er een spik-splinternieuw, nog volop in aanbouw vakantiedorp te vinden.
Huizen, hotel, resort... Hier bereiden ze zich volop voor op veel toeristen...
Ik moet toegeven dat het nieuwe stadje en de moderne haven er picobello en gezellig uitzagen.
Op naar het strand...
En wat was ik blij: helder water zonder plastiek en met visjes om tussen te snorkelen. Heerlijk !
Waar een mens al niet blij van wordt.
En aan de overkant zijn ze al met een ander project begonnen.
Het is hier aan het boomen !
Mamula Island
Twee dagen later trokken we naar Rose. We reden er naartoe via de Zuid-westelijke zijde. Maar de afstand van amper 19 kilometer nam algauw meer tijd in beslag dan verwacht langs de smalle, kronkelige weg.
Onderweg zagen we Mamula Island met daarop een 19e eeuws fort dat tot hotel is omgebouwd.
Je kan er als trip naartoe met één van de bootjestochten.
En daar was Rose dan. Dit oude vissersdorpje ligt helemaal op de uiterste punt van het schiereiland en biedt een mooi uitzicht op de Straat van “Kumbor”. Dit is de verbinding tussen de open zee en de baai van Kotor. Vlak voor het dorp ligt een grote parking en beneden aan zee het eerste strand.
Rose
Achteraan het dorp kan je tussen de huizen door en zie je het oude fort Rose dat omgebouwd is tot klasse restaurant.
We kuierden eerst naar het dorp om iets te drinken. Wat een verademing is Rose na Budva. Oude stenen huizen, nauwe straatjes... Het mooiste dorpje dat we hier al zagen.
Als je nog wat verder door loopt kom je uit aan een strand met een hotel.
Ik wist het meteen: hier ga ik snorkelen...
We zijn heel de dag gebleven.
Op de terugweg langs de kant van de baai van Kotor stopten we nog even voor enkele foto's.
De 'Gospa od milosrÄa' of de 'Onze Lieve Vrouw van Genade' kerk en het aanpalende klooster werden in de 15 e eeuw op het eiland opgetrokken door priesters die zich van de wereld wilden afzonderen.
Onze Lieve Vrouw van Genade
Meer van Shkodër of Skadar meer
We namen de voor ons 'veiligste' route er naartoe: de Serpentine. En we stopten voor een ontbijtje bij de warme bakker in Cetinje. :) Van daaruit volgden we de M2 3 richting Podgorica om zo'n 5 km voorbij Meterizi rechts een naamloos baantje te volgen. Op naar Rijeka CrnojeviÄa. Onderweg genietend van enkele mooie uitzichten.
Maar... Rijeka CrnojeviÄa zag er helemaal niet uit zoals ik op het internet had gezien... waar waren de huisjes? De cafeetjes en de kleine oude brug?
Een beetje teleurgesteld reden we verder naar onze eindbestemming: Virpazar.
Ik ga jullie nu wel meteen vertellen waar we in de fout gingen. We 'googleden' nog een keertje en kwamen twee dagen later terug... Aan dit 'Monument to Fallen Fighters and Victims of Fascism' moet je niet de brug over, maar rechtdoor. Rijeka CrnojeviÄa ligt achter de bocht van de rivier, vandaar dat ik het niet kon zien vanop de eerste brug. We hadden hier ook willen zwemmen, maar de kleur van het water zag er niet aanlokkelijk uit... weer niet dus...
Dus dag 1: Een beetje teleurgesteld reden we verder naar onze eindbestemming: Virpazar.
We hadden mooie uitzichten. Genoten van het schouwspel. Stopten hier en daar voor een foto.
Tot we ons begonnen af te vragen hoe ver het nog was. In principe was het nog geen 35 km... Maar alweer speelde het baantje dat erg smal was en op sommige plaatsen gevaarlijker dan de Serpentine (hier staan geen vangrails) ons parten. Alweer zaten we veel te lang in de auto... We wilden eruit... het water in... zwemmen...
Eindelijk aangekomen in Virpazar werden we al meteen aangesproken door een vriendelijke man om een boottochtje op het meer te maken. We wimpelden hem af. We hadden te lang in de auto gezeten en wilden eerst iets drinken en vooral zwemmen.
Even verderop stonden verschillende standjes waar je boottochtjes kon doen.
De prijzen varieerden tussen een rustige tocht in groep, of privé met een speedboot.
Dat laatste zouden we zeker niet doen, Karl houdt sowieso al niet van varen, laat staan met een speedboot.
We informeerden waar we konden zwemmen, maar niemand leek daar een antwoord op te kunnen geven.
En tussen de aankomende en vertrekkende bootjes leek ons niet zo verstandig.
Bovendien zagen we hoever het 'open water' hier vandaan lag.
Hier zwemmen konden we op onze buik schrijven
We hielden het voor bekeken en besloten elders een zwemplek te zoeken.
We zouden later dan wel terug keren naar Rijeka CrnojeviÄa en daar een boottochtje maken... (zie hierboven)
Op Godinje Beach hadden we met het mannetje van Google maps al eens gestaan.
Moet je ook eens doen: het rechtse bolletje in het water nemen.
Neen, dank u ! Dus we keerden terug en staken de brug over richting Podgorica. Volgens Google zou daar aan de overkant een strand zijn. Maar ook daar hebben we bedankt...
We hoopten verderdoor nog een plekje te vinden, maar daar loopt de spoorweg tussen het meer en de baan en het is verboden die over te steken. :(
Eigenlijk stond de hoofdstad Podgorica op het 'to do' lijstje, maar ik durfde het zelfs niet meer voor te stellen... we hadden alles bij mekaar al 5 u in de auto gezeten...
Wegpiraten
Wie ooit het woord 'wegpiraat' liet rijmen op Kroaat zal na een vakantie in Montenegro zijn mening herzien.
Wat zijn die Kroaten hoffelijke achter het stuur.
We hadden van Belgen in Zaton-Dubrovnik en van een Fransman die met de motor door het land was gereisd al verhalen gehoord...
En ze bleken te kloppen: de Montenegrijnen zijn met momenten gewoon gek achter het stuur.
-
Het begon al in Kotor zelf. De verkeerslichten geven hier de tijd weer die je hebt om als voetganger over te steken. Dit schommelt tussen de 11 en 13 seconden. Maar 'de zwakke weggebruiker' is hier duidelijk de zwakste. De automobilisten rijden je bijna van je sokken. Ja, ze rijden gewoon door het rood!
-
Motorrijders scheuren door de bochten en kunnen zomaar als uit het niets voor je neus opduiken. Het is hier echt toerist versus local...
-
Op de Serpentine mogen geen vrachtwagens.
We keken dan ook raar op toen we met vijf wagens in achteruit moesten tot de brede haarspeldbocht om een toeringbus te laten paseren.
-
En wat doe je als het aan een T-kruispunt druk is? Juist ja... Je duwt op je claxon en steekt iedereen voorbij via het vak van de tegenliggers.
-
Enkelrichting straten gebruik je hier om de drukte te vermijden. Je claxonneert, zwaait met je armen en kijkt boos naar de tegenliggers. Opzij, opzij,opzij... maak plaats... wij hebben... haast !
-
Ze halen elkaar hier op de gevaarlijkste plaatsen in. Negeren bijvoorbeeld de witte doorlopende lijn in bochten waar je niet kan zien wat er aan komt. (lees ons verhaal in Budva)
Op deze baan - de P22 - vond een vrachtwagenchaufeur achter ons het nodig maar liefst vier wagens te gaan inhalen... Hij reed amper sneller dan de auto's. Ok, geen doorlopende witte lijn hier, maar toch... Puur gekkenwerk mocht er een tegenligger uit de bocht komen.
-
Ik zag nog nooit zoveel kransen, bloemen en kruisjes langs de kant van de baan als op de weg naar Cetinje... Tijdens onze vakantie stierf een meisje van amper 19 jaar. Uit de bocht gevlogen.... Zo jammer toch !
Onze conclusie, ervaringen en tips
Ik ben er zeker van dat Montenegro heel wat moois te bieden heeft.
En dan vooral aan natuur. Bergen, meren, kloven, bossen...
Wij hebben het eigenlijk helemaal verkeerd aangepakt door 14 dagen op één plek te boeken.
De afstanden zijn naar onze normen 'niet ver' maar aan de snelheden die je hier kan halen zit je eeuwig in je wagen.
En tijdens een hittegolf met temperaturen tussen de 36 en 38 graden wil je wel wat anders...
We hebben heel wat geplande uitstappen van de agenda geschrapt:
* De hele kustlijn met vooral Sveti Stefan en Stari bar (65 km - 1u 45)
* De stadjes aan de overzijde van de baai zoals Bijela en Herceg Novi... Bijna elke dag file langs de kust...
* Het klooster van Ostrog: 115 km - een ritje van bij ons thuis naar de zee... hier meer dan 2 uur rijden...
Jammer maar helaas...
We weten in ieder geval weer helemaal waarom we verliefd werden op Kroatië ;)
bottom of page